Janosik

Polski serial telewizyjny z 1973 r., w reżyserii Jerzego Passendorfera, luźno nawiązując do postaci słynnego karpackiego zbójnika Juraja Jánošíka, który żył na przełomie XVII i XVIII w. (w serialu pojawia się kwestia, z której wynika, że główny bohater nie jest legendarnym Janosikiem, a tylko nazywany jest jego imieniem). Ponadto fabuła serialu zawiera wiele elementów humorystycznych.

Serial kręcono od maja 1972 do marca 1973 roku. Zdjęcia realizowano: w rezerwacie przyrody Przełom Białki pod Krempachami koło Nowej Białej, w Dolinie Chochołowskiej, w zamku na Pieskowej Skale, w Zamku Ogrodzieniec, w zamku Orawskie Podzamcze (Czechosłowacja), w Dębnie, w okolicach Ojcowa, na Podkarpaciu, a także w atelier w Warszawie i Pradze, gdzie czechosłowaccy dekoratorzy urządzili, często pojawiającą się w serialu, grotę skalną. Sceny ze ślubu Janosika i Maryny w ostatnim odcinku serialu zrealizowano w kościele św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim (ujęcia ceremonii wewnątrz). W ostatecznej wersji wykorzystano także ujęcia z innych świątyń: podczas wejścia pary młodych została wykorzystana kaplica na Polanie Chochołowskiej, zaś wyjście pary sfilmowano w trzecim miejscu.
W 1974 roku nakręcono wersję kinową serialu.

 Janosik, bohater słowackich i polskich legend, to postać autentyczna.  Juraj Jánošík żył w latach 1688-1713. Był synem Martina Jánošíka i Anny Cesnekovej urodzonym w Tierchowej (Słowacja). Miał trzech braci: Jana, Martina i Adama oraz młodszą siostrę Barborę. Jánošík miał brać udział w powstaniu Rakoczego, po którym wrócił na wieś, aby zająć się rodzinnym gospodarstwem. Jednak po krótkim czasie wstąpił do austriackiej armii. Należał do oddziału stacjonującego na zamku w Bytčy (więzienia dla groźnych bandytów). Tam poznał  Tomáša Uhorčíka, ówczesnego harnasia karpackich rozbójników, któremu pomógł w ucieczce. Po tym sam wstąpił do jego bandy i działał aż do 1713 r., kiedy to pojmano go i zgładzono w Liptowskim Mikułaszu (Słowacja) poprzez powieszenie na haku za lewe żebro. 

Filmowy i telewizyjny Janosik (film kinowy i 13-odcinkowy serial realizowano równocześnie) został stworzony z historii, legend, podań i baśni oraz głównie motywu zaczerpniętego z epopei tatrzańskiej "Legenda Tatr" Kazimierza Przerwy-Tetmajera, a czas akcji przeniesiono na początek XIX wieku. Janosik jest nie tylko zbójnikiem, mszczącym się za krzywdy chłopskie, toczącym walki z murgrabią i jego hajdukami, ale także uczestnikiem narodowych zrywów tej epoki, walczącym z regularnymi wojskami austriackimi. 


Źródło: Wikipedia, filmweb